فرشته صدرعرفایی کیست؟| از بازی در سرزمین مادری تا فیلم موفق زن و بچه
رویداد۲۴| فرشته صدرعرفایی، چهره ماندگار هنرهای نمایشی ایران، در سال ۱۳۴۱ در تهران متولد شد. این هنرمند پرکار که بازیگری، گویندگی و عروسک گردانی را در کارنامه دارد، نخستین گام های هنریاش را از یازده سالگی برداشت. سال ۱۳۵۲ نقطه عطفی در زندگی هنری صدرعرفایی بود؛ زمانی که به کلاسهای تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیوست. این آغاز مسیر پرباری بود که طی پنج دهه، او را به یکی از چهرههای تأثیرگذار سینما و تلویزیون ایران تبدیل کرد. در ادامه با بیوگرافی فرشته صدرعاملی آشنا خواهید شد.
بیوگرافی فرشته صدرعرفایی
فرشته صدرعرفایی، بازیگر و عروسکگردان ایرانی، متولد ۱۳۴۱ در تهران است. او دارای مدرک تحصیلی دیپلم میباشد.
از همان روزهای کودکی، شوق بازیگری در نگاه فرشته صدرعرفایی موج میزد. برنامههای استاد هوشنگ کاووسی در شبکه دو، نخستین جرقههای عشق به هنر را در وجودش روشن کرد. یازده سالگی، فصل تازهای از زندگی هنریاش آغاز شد؛ با پیوستن به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آموختن فنون تئاتر و تئاتر عروسکی.
سال ۱۳۶۲، نخستین گام جدی او در عرصه نمایش بود؛ بازی در نمایش تلویزیونی «ببری طوفان عظیم جنگل». اما هنر او به بازیگری محدود نماند. در هیجده مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی، هم گویندگی کرد و هم هنر ظریف عروسکگردانی را به نمایش گذاشت.
بیشتر بخوانید: کارگردان طبقه فراموششده؛ مروری بر جهانِ سینمایی سعید روستایی!
سینما در سال ۱۳۶۵ به رویش گشود با فیلم «روزهای انتظار» ساخته اصغر هاشمی. اما نقطه عطف کارنامه هنریاش، ایفای نقش مادر ریگی در فیلم «شبی که ماه کامل شد» به کارگردانی نرگس آبیار بود؛ نقشی که چهرهاش را برای همیشه در دل مردم جاودانه کرد.
پشت دوربین هم دستی قوی داشت. نخستین تجربه کارگردانیاش در سال ۱۳۷۶ با مجموعه «گربه جله و آقا پسر» رقم خورد و پس از آن آثاری چون «عید اومد بهار اومد»، «پلیس آسمانی» و «لیلی حوضک» را کارگردانی کرد.
سال ۱۴۰۱، بار دیگر در کنار نرگس آبیار در سریال «سووشون» بر اساس رمان سیمین دانشور ظاهر شد و هنر بازیگریاش را به نسل جدید معرفی کرد. از کانون کودک تا اوج سینمای ایران، فرشته صدرعرفایی مسیری پرفرازونشیب را با عشق به هنر پیموده است.
همسر فرشته صدرعرفایی کیست؟
فرشته صدرعرفایی سالها پیش با کامبوزیا پرتوی (فیلمنامهنویس و کارگردان سرشناس ایرانی) ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نامهای کاوه و کسری بود، اما این رابطه در نهایت به جدایی انجامید.
کامبوزیا پرتوی (اهل رشت) که چهار بار سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه از جشنواره فیلم فجر را کسب کرده بود، متأسفانه در سال ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به کرونا پس از عمل جراحی قلب درگذشت.
آغاز فعالیت هنری فرشته صدرعرفایی
صدرعرفایی از کودکی به بازیگری علاقه داشت و تحت تأثیر برنامههای هوشنگ کاووسی در شبکه دو قرار گرفت. او از ۱۱ سالگی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور یافت و در کلاسهای تئاتر و تئاتر عروسکی آموزش دید.
آثار فرشته صدرعرفایی
تلویزیون: فرشته صدرعرفایی فعالیت خود را از سال ۱۳۶۲ با بازی در نمایش تلویزیونی «ببری طوفان عظیم جنگل» آغاز کرد.
فرشته صدرعرفایی در "سرزمین مادری"
در مجموعه تلویزیونی پرمخاطب "سرزمین مادری" (با نام پیشین "سرزمین کهن") به کارگردانی کمال تبریزی که از شبکه سه سیما پخش شد، فرشته صدرعرفایی با هنرمندی تمام، نقش "منیر" را به تصویر کشید. این شخصیت که مادربزرگ مادری رهی اردکانی (شخصیت محوری داستان) و همسر اوس حسین است، یکی از نقشهای کلیدی این درام تاریخی محسوب میشود.
گویندگی و عروسکگردانی: او علاوه بر بازیگری، در ۱۸ مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی به عنوان گوینده و عروسکگردان فعالیت داشته است.
سینما: اولین تجربه سینمایی او در سال ۱۳۶۵ با فیلم «روزهای انتظار» (ساخته اصغر هاشمی) رقم خورد. بازی در نقش مادر ریگی در فیلم «شبی که ماه کامل شد» (کارگردان: نرگس آبیار) او را به چهرهای محبوب و شناختهشده تبدیل کرد و سیمرغ بلورین جشنواره فجر را برایش به ارمغان آورد.
فرشته صدرعرفایی هنرمندی است که با ظرافتی کمنظیر در هر نقشی که ایفا کرده، روحی تازه دمیده است. از کارگردانی مجموعههای تلویزیونی مانند «گربه جله و آقا پسر» تا بازیهای بهیادماندنی در سینما، ردپای هنر اصیل او در هر اثر مشهود است.
در «سووشون» با نقش عمهخانم، حضوری گرم و مادرانه داشت که یادآور شخصیتهای ماندگار ادبیات معاصر بود. اما اوج هنرنمایی او را شاید بتوان در «شبی که ماه کامل شد» دید؛ جایی که در نقش غمناز، مادر ریگی، چنان درد یک مادر بلوچ را به تصویر کشید که سیمرغ بلورین جشنواره فجر تنها بخش کوچکی از تقدیر این بازی عمیق و تأثیرگذار بود.
همکاریهای مکرر او با نرگس آبیار، از «شبی که ماه کامل شد» تا «سووشون»، نشان از درک متقابل هنری این دو چهره دارد. در «کافه ترانزیت» ساخته کامبوزیا پرتوی، همسر سابقش، نقش ریحان را با چنان ظرافتی بازی کرد که گویی تمام رنج زنی بیوه را در چهرهاش میشد دید. این نقش برایش سیمرغ بهترین بازیگر زن را به ارمغان آورد.
صدرعرفایی در «کوچه بینام» هاتف علیمردانی، حضوری متفاوت داشت. نقش احترام، همسر فرهاد اصلانی، ترکیبی از صبوری و قاطعیت یک زن سنتی بود که با چالشهای زندگی شهری مدرن دست و پنجه نرم میکرد. در «حوض نقاشی» مازیار میری نیز در نقش معلمی ظاهر شد که دیپلم افتخار انجمن منتقدان را برایش به همراه آورد.
از آثار اولیهاش مانند «بادکنک سفید» جعفر پناهی تا جدیدترین کارهایش، صدرعرفایی همواره ثابت کرده است که بازیگری است چندبعدی و عمیق، قادر به ایفای هر نقشی از زن بلوچ گرفته تا معلم شهری و مادران سنتی. هنر او در این است که بدون هیاهو و با کمترین حرکات، بیشترین احساسات را منتقل میکند.
این هنرمند پرکار که هم در جلوی دوربین و هم پشت آن تجربهاندوزی کرده، امروز به یکی از ارکان قابل اعتماد سینمای ایران تبدیل شده است. بازیهای او نه تنها تماشاگران عادی که حتی منتقدان سختگیر را نیز تحت تأثیر قرار داده است. فرشته صدرعرفایی با انتخابهای هوشمندانهاش در نقشآفرینی، ثابت کرده که یک بازیگر حرفهای چگونه میتواند در عین حفظ اصالت هنری، با سلیقههای مختلف مخاطبان نیز ارتباط برقرار کند.
افتخارات و جوایز فرشته صدرعرفایی
فرشته صدرعرفایی تاکنون موفق به دریافت جوایز متعددی شده است، از جمله:
سیمرغ بلورین و تندیس خانه سینما برای فیلم «شبی که ماه کامل شد»
تندیس زرین و دیپلم افتخار خانه سینما برای فیلم «کوچه بینام»
دیپلم افتخار برای بازی در «حوض نقاشی»
تندیس و سیمرغ برای بازی در «کافه ترانزیت»
